पुणे : पुणे राष्ट्रीय आपत्ती निवारण दलामध्ये
(एनडीआरएफ) घातक जैविक आणि रासायनिक अस्त्र विरोधी
(हझमॅट) चार वाहने दाखल झाली आहेत. भारत इलेक्ट्रॉनिक्सने
विकसित केलेल्या या वाहनांना बुधवारी एनडीआरएफचे
महासंचालक अतुल करवाल यांनी हिरवा झेंडा दाखविला.
यावेळी भारत इलेक्ट्रॉनिक्सचे व्यवस्थापकीय संचालक भानू
प्रकाश श्रीवास्तव उपस्थित होते.
पाषाण रस्त्यावरील भारत इलेक्ट्रॉनिक्स येथे आयोजित
अनावरण कार्यक्रमात करवाल म्हणाले, “भारतात आयोजित
जी-२० शिखर परिषदेत अत्यंत सुसज्ज असलेल्या या वाहनांचा
समावेश करावा, अशी विनंती आम्ही संरक्षण मंत्रालयाला विनंती
केली होती. एका वेळी विविध आपत्तींचा सामना करण्यासाठी
आमच्याकडे असे विशेष वाहन नव्हते, भारत इलेक्ट्रॉनिक्सने ही
उणीव पूर्ण केले आहे.”
देशभरातील जी-२०च्या आयोजनामध्ये एनडीआरएफ महत्त्वपूर्ण
भूमिका बजावत असून, शिखर परिषदेतही अशा वाहनांचा
समावेश आवश्यक आहे. कारण घातक जैवरसायनांच्या
हाताळणीसाठी दिल्ली पोलीस आणि डॉक्टरांना सहज मदत
करता येईल, असेही कारवाल म्हणाले. भारत इलेक्ट्रॉनिक्स
लिमिटेड नवरत्न डिफेन्सच्या पुणे युनिटने या वाहनांची रचना
आणि निर्मिती केली आहे. एनडीआरएफ कडून केमिकल
बायोलॉजिकल रेडिओलॉजिकल न्यूक्लिअर वाहनांसाठी
जानेवारी २०२३ मध्ये निविदा मिळाली होती.
जी-२० शिखर परिषदेच्या आधी म्हणजेच ३१ ऑगस्टपूर्वी या
वाहनांचा पुरवठा करणे आवश्यक होते. आम्ही याचे पालन करत
सहा महिन्यांच्या विक्रमी वेळेत अत्याधुनिक रचना, उत्पादन
आणि पुरवठाही केला आहे.
CBRN HAZMAT वाहनाबद्दल
CBRN (केमिकल बायोलॉजिकल रेडिओलॉजिकल न्यूक्लियर) HAZMAT (धोकादायक साहित्य) वाहनाचा वापर घातक रासायनिक, जैविक किंवा रेडिओलॉजिकल घटनांचा शोध घेण्यासाठी, निरीक्षण करण्यासाठी आणि त्यांना प्रतिसाद देण्यासाठी केला जातो, जेथे धोकादायक पदार्थांचे पुढील प्रकाशन रोखण्यासाठी दूषित स्त्रोत प्लग/सील करणे आवश्यक आहे. पदार्थ
एनबीसी फिल्टरेशन आणि एअर कंडिशनिंग युनिटसह पूर्णपणे बंदिस्त, जास्त दबाव असलेल्या सीबीआरएन शेल्टरमध्ये या वाहनाची ऑपरेशनल सहनशक्ती आहे. यात एक प्रशस्त ऑपरेटर कंपार्टमेंट आहे ज्यामध्ये वापरकर्ता-अनुकूल केमिकल-बायोलॉजिकल-रेडिएशन-न्यूक्लियर डिटेक्शन आणि आयडेंटिफिकेशन सेन्सर्स आहेत, दोन्ही पोर्टेबल आणि वाहन माउंट केले आहेत. यात हँडहेल्ड थर्मल इमेजर आहे, जे रात्रीची दृष्टी प्रदान करते. यात आकस्मिक परिस्थितीत डिमांड व्हॉल्व्ह फेस मास्कच्या स्वरूपात वैकल्पिक श्वासोच्छ्वास समर्थन सुविधा आहे.
वाहन प्रतिसादकर्त्यांना गळतीच्या स्त्रोतापर्यंत घेऊन जाण्यासाठी एक व्यासपीठ प्रदान करते आणि CBRN आपत्तीच्या बाबतीत प्रतिसादकर्त्यांना सुविधा देते, जेथे पायी जाणे शक्य होणार नाही. एनबीसी दूषित भागात वाहन सुरक्षित ठेवण्यासाठी हे NBC फिल्टरेशन सिस्टमसह एकत्रित केले आहे. हे 6 जवानांना ताजी हवा पुरवते.
अत्याधुनिक कंट्रोल कन्सोलचा वापर बोर्डवरील विविध उपकरणांच्या ऑपरेशनवर लक्ष ठेवण्यासाठी केला जातो. एकात्मिक, समर्पित सॉफ्टवेअर ऑपरेटरला थेट डेटाचे पूर्णपणे मूल्यांकन करण्याची आणि वाहन कन्सोलवर आणि कमांड सेंटरमध्ये प्रदर्शित करण्यास अनुमती देते.
हे वाहन हॅझार्ड प्रेडिक्शन सॉफ्टवेअरसह देखील समाकलित आहे जे CBRN धोक्याबद्दल निरीक्षकांकडून इनपुट घेते, हवामान सेन्सरकडून पर्यावरणीय डेटा आणि ऑन-बोर्ड GPS सिस्टीममधून पोझिशनिंग डेटा घेते आणि कमांड आणि कंट्रोल सेंटरला संपूर्ण परिस्थितीचे वास्तववादी चित्र प्रदान करते. , ज्यामुळे बचाव कार्याचे नियोजन आणि पुढील कार्यवाही करणे शक्य होईल.
हे संप्रेषणाच्या तीन स्तरांनी सुसज्ज आहे – VHF, HF आणि उपग्रह संप्रेषण, प्रतिसादकर्ते, वाहन आणि दूरस्थपणे वसलेले कमांड सेंटर यांच्यातील त्रास-मुक्त थेट ऑडिओ, व्हिडिओ आणि डेटा संप्रेषणासाठी.
बचाव आणि पुनर्स्थापनेची योजना करण्यासाठी बोर्डवरील सिस्टम प्रतिसादकर्त्याचा आरोग्य डेटा थेट कॅप्चर करतात. ऑपरेशननंतर वाहनात पुन्हा प्रवेश करणार्‍या प्रतिसादकर्त्यांना निर्जंतुकीकरण करण्यासाठी वाहनामध्ये निर्जंतुकीकरण कक्ष देखील असतात.
